ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΓΑΜΟΣ - ΗΘΗ, ΕΘΙΜΑ, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, ΧΟΡΟΙ
Οι Πόντιοι θεωρούσαν το γάμο (χαράν) από τα μεγαλύτερα μυστήρια. Τα αγόρια παντρεύονταν 18 χρονών και τα κορίτσια 15. Η επιλογή της νύφης ή του γαμπρού ήταν φροντίδα των γονέων. Η μη συγκατάθεση των γονιών οδηγούσε, συνήθως, στην απαγωγή. Τα διαζύγια και τα συνοικέσια ήταν σχεδόν άγνωστα.
H τέλεση του γάμου γινόταν από Ιανουάριο-Απόκρεω ή από τον 15-Αύγουστο έως τη νηστεία των Χριστουγέννων.
Τα έθιμα του ποντιακού γάμου ξεκινάνε με το αράεμαν δηλ. την αναζήτηση του κοριτσιού. Μετά ακολουθούσε το ψαλάφεμαν δηλ. η ζήτηση σε γάμο. Στην αρχή, δε δινόταν υπόχεση γάμου. Τα κεράσματα και οι ευχές δήλωναν τη συγκατάθεση των γονιών της νέας. Έπειτα, όριζαν και την ημέρα του αρραβώνα.
Το σουμάδεμαν ήταν ο αρραβώνας. Οι γονείς του νέου μαζί με τους συγγενείς του και τον παπά πήγαιναν στο σπίτι του κοριτσιού. Μαζί τους είχαν δυο δαχτυλίδια, το τσορέκ ή σουμαδοψώμ (το τσουρέκι) και φουντούκια καβουρδισμένα ή κουφέτα. Έπειτα γινόταν γλέντι στο σπίτι του γαμπρού ή της νύφης.
Τα γαμπρολάλε ήταν τα γαμπροκαλέσματα. Δύο εβδομάδες μετά τον αρραβώνα οι γονείς του κοριτσιού καλούσαν το γαμπρό. Το τραπέζι το έστρωνε και το ξέστρωνε η νύφη. Ο γαμπρός δώριζε χρυσό σταυρό στο κορίτσι. Το κορίτσι έδινε μαντίλι. Ο γαμπρός έπειτα πήγαινε στα πεθερικά, οι οποίοι τον πρόσφεραν φούστορον (ομελέτα).
Το νυφέπαρμαν (το πάρσιμο της νύφης) γινόταν το απόγευμα της Κυριακής. Οι ζιπκαλήδες πήγαιναν μπροστά από το στολισμένο αλογόκαρο, όπου ανέβαινε ο γαμπρός, η νύφη και ο κουμπάρος. Όταν πήγαιναν να πάρουν τη νύφη, έπρεπε να προσφέρουν μια ψημένη κότα ή να πληρώσει ο κουμπάρος. Ήταν συγκινητικός ο αποχωρισμός της κόρης από τη μάνα κάτω από το λυπητερό σκοπό της λύρας. Πριν την αναχώρηση για την εκκλησία η νύφη, ο γαμπρός και οι συγγενείς χόρευαν «τ’αχπαστόν». Στο δρόμο ο λυράρης έπαιζε το «τας» και χόρευαν οι χορευτές. Στην εκκλησία γινόταν τα στεφανώματα. Στο χορό του «Ησαΐα» η χαρά πλημμύριζε. Η επιστροφή από τα στεφανώματα γινόταν απ’ άλλο δρόμο. Οι γονείς του γαμπρού υποδέχονταν τη νύφη με συγκίνηση. Η νύφη έσπανε ένα πιάτο στην είσοδο του σπιτιού. Ακολουθούσε το αποκαμάρωμαν δηλ. το ξεστόλισμά της. Το γλέντι συνέχιζε με χορούς και τραγούδια.
Στο θύμισμαν χόρευαν 7 μονοστέφανα ζευγάρια και ένα άτομο (τεκ). Τα ξημερώματα της Δευτέρας τελείωνε ο γάμος με το χορό Κοτσαγγέλ. Η παρέα του γαμπρού χορεύοντας και τραγουδώντας το Κοτσαγγέλ έκλεβαν κότες, με τις οποίες γινόταν το τελευταίο φαγοπότι στο σπίτι του γαμπρού.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΓΑΜΟΥ
1.Το νυφοσκέπασμα, το ντύσιμο της νύφης.
https://www.youtube.com/watch?v=ztiC9_IpObM
2.Τη ορφανέσσας το νυφέπαρμα, διήμερα, τριήμερα , το πάρσιμο της νύφης
https://www.youtube.com/watch?v=diECxY_sZ1E&list=PLmMV9acmMin60llbj6aJ-8ZBBHmwRniAg
3. Το νυφέπαρμαν
https://www.youtube.com/watch?v=AmskHORoHhM
4. Το θύμιγμαν
https://www.youtube.com/watch?v=rvbniV5aAZg
5. Το κοτσαγκέλ
https://www.youtube.com/watch?v=mkzHg07MJXY
Οι Πόντιοι θεωρούσαν το γάμο (χαράν) από τα μεγαλύτερα μυστήρια. Τα αγόρια παντρεύονταν 18 χρονών και τα κορίτσια 15. Η επιλογή της νύφης ή του γαμπρού ήταν φροντίδα των γονέων. Η μη συγκατάθεση των γονιών οδηγούσε, συνήθως, στην απαγωγή. Τα διαζύγια και τα συνοικέσια ήταν σχεδόν άγνωστα.
H τέλεση του γάμου γινόταν από Ιανουάριο-Απόκρεω ή από τον 15-Αύγουστο έως τη νηστεία των Χριστουγέννων.
Τα έθιμα του ποντιακού γάμου ξεκινάνε με το αράεμαν δηλ. την αναζήτηση του κοριτσιού. Μετά ακολουθούσε το ψαλάφεμαν δηλ. η ζήτηση σε γάμο. Στην αρχή, δε δινόταν υπόχεση γάμου. Τα κεράσματα και οι ευχές δήλωναν τη συγκατάθεση των γονιών της νέας. Έπειτα, όριζαν και την ημέρα του αρραβώνα.
Το σουμάδεμαν ήταν ο αρραβώνας. Οι γονείς του νέου μαζί με τους συγγενείς του και τον παπά πήγαιναν στο σπίτι του κοριτσιού. Μαζί τους είχαν δυο δαχτυλίδια, το τσορέκ ή σουμαδοψώμ (το τσουρέκι) και φουντούκια καβουρδισμένα ή κουφέτα. Έπειτα γινόταν γλέντι στο σπίτι του γαμπρού ή της νύφης.
Τα γαμπρολάλε ήταν τα γαμπροκαλέσματα. Δύο εβδομάδες μετά τον αρραβώνα οι γονείς του κοριτσιού καλούσαν το γαμπρό. Το τραπέζι το έστρωνε και το ξέστρωνε η νύφη. Ο γαμπρός δώριζε χρυσό σταυρό στο κορίτσι. Το κορίτσι έδινε μαντίλι. Ο γαμπρός έπειτα πήγαινε στα πεθερικά, οι οποίοι τον πρόσφεραν φούστορον (ομελέτα).
Το νυφέπαρμαν (το πάρσιμο της νύφης) γινόταν το απόγευμα της Κυριακής. Οι ζιπκαλήδες πήγαιναν μπροστά από το στολισμένο αλογόκαρο, όπου ανέβαινε ο γαμπρός, η νύφη και ο κουμπάρος. Όταν πήγαιναν να πάρουν τη νύφη, έπρεπε να προσφέρουν μια ψημένη κότα ή να πληρώσει ο κουμπάρος. Ήταν συγκινητικός ο αποχωρισμός της κόρης από τη μάνα κάτω από το λυπητερό σκοπό της λύρας. Πριν την αναχώρηση για την εκκλησία η νύφη, ο γαμπρός και οι συγγενείς χόρευαν «τ’αχπαστόν». Στο δρόμο ο λυράρης έπαιζε το «τας» και χόρευαν οι χορευτές. Στην εκκλησία γινόταν τα στεφανώματα. Στο χορό του «Ησαΐα» η χαρά πλημμύριζε. Η επιστροφή από τα στεφανώματα γινόταν απ’ άλλο δρόμο. Οι γονείς του γαμπρού υποδέχονταν τη νύφη με συγκίνηση. Η νύφη έσπανε ένα πιάτο στην είσοδο του σπιτιού. Ακολουθούσε το αποκαμάρωμαν δηλ. το ξεστόλισμά της. Το γλέντι συνέχιζε με χορούς και τραγούδια.
Στο θύμισμαν χόρευαν 7 μονοστέφανα ζευγάρια και ένα άτομο (τεκ). Τα ξημερώματα της Δευτέρας τελείωνε ο γάμος με το χορό Κοτσαγγέλ. Η παρέα του γαμπρού χορεύοντας και τραγουδώντας το Κοτσαγγέλ έκλεβαν κότες, με τις οποίες γινόταν το τελευταίο φαγοπότι στο σπίτι του γαμπρού.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΓΑΜΟΥ
1.Το νυφοσκέπασμα, το ντύσιμο της νύφης.
https://www.youtube.com/watch?v=ztiC9_IpObM
2.Τη ορφανέσσας το νυφέπαρμα, διήμερα, τριήμερα , το πάρσιμο της νύφης
https://www.youtube.com/watch?v=diECxY_sZ1E&list=PLmMV9acmMin60llbj6aJ-8ZBBHmwRniAg
3. Το νυφέπαρμαν
https://www.youtube.com/watch?v=AmskHORoHhM
4. Το θύμιγμαν
https://www.youtube.com/watch?v=rvbniV5aAZg
5. Το κοτσαγκέλ
https://www.youtube.com/watch?v=mkzHg07MJXY
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου